Nếu bạn đang trong giai đoạn giảm cân thì bí ngòi là lựa chọn không thể bỏ qua. Với hàm lượng dinh dưỡng dồi dào, loại thực phẩm này rất tốt cho sức khỏe. Việc sử dụng chúng thường xuyên trong các bữa ăn hàng ngày sẽ đem đến cho bạn nhiều lợi ích tuyệt vào. Hãy cùng tìm hiểu nhé.
Bí ngòi và thông tin bạn cần nắm
Bí ngòi với tên khoa học là Zucchini (Courgette), là loại bí mùa hè thuộc họ thực vật Cucurbitaceae, cùng với dưa, dưa chuột, bí spaghetti. Nó có thể phát triển tới hơn 3,2 feet (1 mét) nhưng thường được thu hoạch khi còn non, chưa trưởng thành – kích thước chỉ 8 inch (20 cm).
Mặc dù được coi là một loại rau, nhưng xét về mặt thực vật học, bí ngòi được xếp vào loại trái cây. Loài này rất dễ nhận biết, thông nhiều qua màu sắc từ vàng đậm đến xanh đậm.
Bí ngòi được chia làm mấy loại?
Bí ngòi được chia làm 2 loại chính là bí ngòi xanh và bí ngòi vàng với điểm khác nhau nổi bật nhất là màu sắc của chúng. Bí ngòi xanh có màu xanh và các chấm trắng nhỏ rải đều, còn bí ngòi vàng có màu vàng óng rất bắt mắt.
Bí ngòi xanh
Bí ngòi xanh hay bí Nhật bản có tên khoa học là Cucurbita Pepo, có nguồn gốc từ châu Mỹ. Loài này hay được trồng ở Đà Lạt với điều kiện tự nhiên rất thích hợp.
Đặc điểm
Chúng có các đặc điểm nổi bật:
- Quả bí có vỏ màu xanh, mỏng, ít vân, thịt dày, ăn ngon ngọt, có thể ăn được cả vỏ, phần thịt trắng kem, hạt mềm
- Hình dạng quả giống dưa leo, thân dài, thon, láng bóng, dài 25 – 27 cm.
- Bí trồng được quanh năm, sai quả, năng suất cao, quả nặng từ 1-3kg.
- Thời gian thu hoạch nhanh từ 39 – 40 ngày từ khi gieo hạt.
Giá trị dinh dưỡng
Bí ngòi xanh có chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, cần thiết, giúp tăng cường và nâng cao sức khỏe như hàm lượng khoáng chất dồi dao K, Na, Ca cũng như các loại vitamin B12, vitamin A, vitamin D và chất xơ. Chúng có thể ăn sống hay nấu chín đều rất ngon và bổ dưỡng.
Bí ngòi vàng
Đây là loại cây cho ra những quả bí màu vàng rực rỡ, đẹp mắt, tạo ấn tượng cho người nhìn.
Đặc điểm
- Cây phát triển nhanh, chống sâu bệnh tốt, dễ thích nghi với nhiều môi trường khí hậu khác nhau nên rất được yêu thích.
- Sai quả, quả tròn có màu vàng đẹp mắt. Phần thịt bên trong dày màu vàng sáng hoặc màu kem nên khi chế biến món ăn rất thu hút.
Giá trị dinh dưỡng
Giống quả này cũng chứa các dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể như các khoáng chất (K, Fe, Ca, Mg, Folate, Zn…), các vitamin nhóm B, vitamin C, vitamin A, K và beta-carotene. Hàm lượng chất xơ trong bí ngòi vàng dồi dào giúp phòng ngừa táo bón hiệu quả.
Các dưỡng chất trong bí ngòi
Bí ngòi rất được yêu thích và thường được sử dụng trong các bữa cơm hàng ngày bởi chính lợi ích từ nguồn dinh dưỡng dồi dào của nó mang lại.
Giàu chất dinh dưỡng
Trong bí ngòi có chứa rất nhiều chất dinh dưỡng. Tiêu biểu phải kể đến là:
- Nhóm vitamin: Vitamin A, vitamin C, vitamin B6, Vitamin K tăng hệ miễn dịch cho cơ thể
- Nhóm khoáng chất: Mg, K, P, Cu, Mn, Mg,… cũng như các chất đạm, chất béo thực vật.
- Chất xơ và các hợp chất cơ lợi khác.
Bí ngòi sống sẽ có ít vitamin A và nhiều vitamin C hơn so với khi nấu chín.
Chứa nhiều chất chống oxy hóa
Bí ngòi chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp bảo vệ cơ thể khỏi những tác động, tổn thương bởi gốc tự do gây ra. Carotenoid như zeaxanthin, lutein và beta-carotene có trong loại quả này rất có lợi cho mắt, da và tim mạch của chúng ta, giúp ngăn ngừa, bảo vệ và chống lại một số loại ung thư (ung thư tuyến tiền liệt). Trong cỏ của cây có chứa chất oxy hóa cao nhất, và bí vàng sẽ có hàm lượng cao hơn bí xanh.
Bí ngòi sinh trưởng mạnh mẽ trong môi trường nào?
Thời gian trồng
Cây thường được trồng quanh năm nhưng vào mùa nắng sẽ ít sâu bệnh, cho ra nhiều quả hơn mùa mưa. Thời gian thích hợp trồng nhất là từ tháng 2 – 3 và tháng 8 – 9 để có năng suất cao và nên hạn chế trồng vào thời điểm trời mưa lạnh, cây không phát triển được.
Ánh sáng, nhiệt độ
Cây ưa ánh sáng và không sống được trong môi trường đất lạnh. Vì vậy, bạn nên trồng cây khi nhiệt độ từ 23 độ C trở lên và sẽ phát triển mạnh ở những có nhiều ánh sáng mặt trời, không gian rộng rãi để rễ và cành lá lan rộng tự do. Người trồng cần tìm vị trí có 6 – 10 tiếng ánh sáng mỗi ngày, không có bóng râm che phủ quá nhiều, không nên trồng hướng Bắc vì không đảm bảo ánh sáng.
Đất trồng
Đất trồng phải có khả năng thoát nước tốt, có các lỗ, rãnh thoát nước hợp lý cho cây, đất trồng có thể sử dụng đất hữu cơ. Cây bí thích hợp với đất có độ ẩm nhưng nếu bị ngập nước hay ướt quá, cây sẽ không phát triển được.
Trồng bí ngòi hiệu quả, đơn giản tại nhà
Giống như nhiều loại cây khác, bạn có thể trồng bí từ cây non hoặc từ hạt của chúng. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể cách trồng cho bạn:
Chọn giống
Tạo giống từ hạt
- Ngâm hạt giống trong nước tỉ lệ 2 sôi 3 lạnh để qua đêm để hạt nhanh nảy mầm. Trước khi cấy chúng ra ngoài, bạn có thể gieo hạt giống trước trong nhà từ 4 – 6 tuần.
- Chuẩn bị khay gieo, cho hạt vào đất (tầm 3 – 4 hạt), vùi hạt sâu 1,5cm và phủ một lớp đất mỏng phía bên trên. Không phủ đất quá dày vì sẽ hạn chế khả năng hấp thụ ánh sáng, nước của cây.
- Phun nước, tưới nhẹ đảm bảo đất đủ độ ẩm cho hạt giống nảy mầm. Hạt nảy mầm sau 7 – 14 ngày và phát triển thành cây con.
Lưu ý: Cần đặt chậu ươm ở những nơi hạn chế chuột, chim, gà,…để tránh bị ăn hát hoặc sử dụng lưới đậy lên miệng chậu. Đặt ở những khu vực có ánh sáng dồi dào, nhiệt độ thấp nhất là 26 độ C. Cây con khoảng 7-10 ngày sẽ bắt đầu lên cặp lá đầu tiên, bạn tỉa bớt cây xấu, để lại 1-2 cây khỏe đem đi trồng.
Mua cây con
Đây là cách dễ nhất, ít tốn thời gian và công sức hơn dành cho những ai bận rộn mà vẫn thích trồng cây. Bạn chọn những cây khỏe là được.
Cách trồng
Chuẩn bị đất
- Bạn nên chuẩn bị việc này từ nhiều tháng trước để tạo điều kiện tốt cho cây phát triển. Trộn đất lẫn lớp phủ như rơm, rạ,.. cùng phân hữu cơ cung cấp dưỡng chất cho đất.
- Kiểm tra độ pH của đất: Độ pH phù hợp nhất để trồng cây là từ 6 – 7.5. Muốn giảm độ pH, tăng tính axit thì có thể trộn thêm rêu, than bùn, lá thông. Còn muốn tăng độ pH lên thì bạn trộn thêm vôi.
- Bón phân cho đất 1 tháng trước khi trồng cây, đắp lớp phủ vườn cho đến thời điểm trồng cây.
- Đất không thoát nước tốt thì có thể trộn thêm cát.
Tạo hố trồng
- Dùng thuổng đào hố nhỏ để trồng cây sao cho các hố lớn hơn bầu rễ một chút.
- Tạo khoảng cách giữa các cây tầm 75- 100cm và có thể loại bớt cây con nếu cần thiết.
Trồng cây
Đặt cây vào từng hố đất riêng và lấp đất lên bầu rễ nhưng không được chạm đến thân cây.
- Tưới đẫm nước, cung cấp độ ẩm cho cây để chúng phát triển.
Những món ngon từ bí ngòi
Có rất nhiều món ăn thơm ngon, bổ dưỡng được chế biến từ loại bí ngòi này. Để các bữa ăn thêm phong phú và hấp dẫn, bạn có thể xem thêm dưới đây nhé:
Bí ngòi xào tim gà
Với hương vị thơm ngon đậm đà, bí ngòi giòn kết hợp với tim gà ngọt dai sẽ giúp bữa ăn thêm ngon miệng, hấp dẫn. Nguyên liệu cho món ăn rất dễ tìm với công thức chế biến đơn giản, không mất nhiều thời gian mà vẫn đảm bảo món ăn đậm đà, bắt mắt.
Canh bí ngòi nấu nấm
Nếu bạn muốn một món ăn thanh nhẹ, không dầu mỡ thì canh bí là một gợi ý tuyệt vời dành cho bạn. Canh bí ngòi nấu nấm có vị ngọt tự nhiên, thanh mát, màu sắc hài hòa vô cùng hấp dẫn, ngon miệng. Đây cũng là món siêu đưa cơm bạn không nên bỏ qua, canh hợp với cả trẻ con lẫn người lớn tuổi.
Mì ý bí ngòi
Để thay đổi thực đơn lạ miệng, thì đây là một món bạn nên thử cho gia đình mình. Spaghetti bí ngòi kết hợp với các nguyên liệu như bơ, chanh, tôm, nấm,… Công thức chế biến đa dạng, đơn giản, đây chắc hẳn sẽ là một món ăn thơm ngon, lạ miệng đối với các thành viên trong gia đình.
Cháo bí ngòi yến mạch
Đây là món ăn được các bà mẹ hay dùng cho các bé ăn dặm bởi chất dinh dưỡng đa dạng và hương vị thơm ngon, dễ ăn. Cách làm đơn giản, không cầu kỳ mà lại rất được các bé thích. Món ăn này còn giúp các mẹ cải thiện tình trạng táo bón cho con bởi hàm lượng chất xơ trong bí rất cao.
Bí ngòi xào thịt gà
Món thịt gà xào bí ngòi có hương thơm đậm đà, giàu chất dinh dưỡng. Bí ngọt nhẹ, thịt gà mềm, thơm sẽ tạo ra món ăn ngon lành, tốt cho sức khỏe mà rất đơn giản trong quá trình chế biến. Hãy thỉnh thoảng đổi thực đơn, dành tặng cho cả nhà món ăn hấp dẫn này nhé.
Cháo bí ngòi tôm cà rốt
Món ăn này cũng thường được dùng cho các bé từ tháng 8 tuổi ăn dặm. Món ăn là sự kết hợp giữa các thực phẩm giàu dinh dưỡng. Không chỉ ngon miệng, món cháo này còn cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết, rất tốt cho sức khỏe và đề kháng của bé. Món ăn này chắc chắn không thể thiếu trong sổ tay của các bà mẹ.
Kết luận
Bí ngòi là một loại bí giàu dưỡng chất, có nhiều lợi ích sức khỏe mà lại dễ dàng chế biến thành nhiều món ăn độc đáo, hấp dẫn. Hãy thường xuyên sử dụng loại thực phẩm này nhiều hơn trong các bữa ăn của gia đình bạn. Chắc chắn với nguyên liệu bạn sẽ tạo nên được các món ăn hoàn hảo và giàu chất dinh dưỡng cho các thành viên.
