Bơ – loại cây ưa chuộng đất đỏ bazan và điều kiện khí hậu mát mẻ trồng nhiều ở Tây Nguyên nước ta, ở miền Bắc vẫn có nơi trồng, tuy nhiên chất lượng không ngon. Bơ được biết đến như một loại trái cây nhiệt đới bổ dưỡng, ngày nay còn dùng nhiều trong các món eat clean. Bạn đã biết những cách chế biến các món ăn ngon miệng từ bơ chưa?
Bơ là đặc sản của các tỉnh vùng núi
Bơ là một loại cây cận nhiệt đới có nguồn gốc từ Trung Mỹ, vỏ cứng thường có màu xanh lục hoặc hơi nâu đen. Khi chín bên trong thịt mềm, màu vàng nhạt, vị ngọt nhạt. Năm 1940, người Pháp đem đến Việt Nam và trồng đầu tiên ở Lâm Đồng, sau đó trồng ở khu vực Tây Nguyên.
Vùng núi Tây Nguyên có nhiệt độ dễ chịu mà cây ưa thích ( từ 12-28 độ C), thời tiết không ẩm ướt cao nhưng cũng không bị nắng nóng kéo dài. Với thổ nhưỡng là đất bazan màu mỡ, không quá chua hay quá kiềm.
Các loại bơ hiện nay trồng nhiều tại Việt Nam
Bơ ở Việt Nam không chỉ được ưa chuộng ở thị trường trong nước mà còn được đem đi xuất khẩu vì chất lượng ở khu vực Tây Nguyên nước ta, khó nơi nào sánh bằng.
Quả Bơ sáp
Bơ sáp có hình như trái trứng gà, không tròn cũng không dài, tuy nhiên kích thước to hơn. Khi chín sẽ căng mọng, vỏ sần sùi, hơi ngả vàng, bóng lên. Vỏ rất mỏng, bên trong màu vàng, hạt khá to. Vì phần thịt có cảm giác hơi trơn khi ăn nên thường được sử dụng nhiều khi ăn kèm với sữa đặc để làm sinh tố.
Bơ 034
Đây là loại được ưa chuộng khi đem đi xuất khẩu vì giá thành cao do chất lượng tốt. Hạt bé hoặc không hạt, thịt bên trong rất vàng đẹp mắt, độ béo và dẻo đều cao hơn bơ sáp. Khi chín vỏ xanh nhìn rất tươi, bóng láng. Loại này có hình thuôn dài lên tới 27cm, nặng từ 300-800gram, phần thịt có thể đạt tới 85%.
Bơ 034 cũng thuộc trong dòng bơ sáp, nhưng năng suất cao hơn nhiều, lại có thể cho thu hoạch chính vụ và trái vụ. Hiện nay trồng rất nhiều ở Lâm Đồng, vì chỉ ở nơi đây mới cho chất lượng trái cao nhất.
Bơ Tứ Quý
Hay còn được gọi là bơ trái vụ, hình dáng thuôn dài, nhỏ phần cuống và ở dưới nhìn gần giống trái bơ sáp. Trọng lượng 1 trái từ 0,5-1kg. Phần vỏ khá mỏng, bóng trơn và không sần sùi, hạt nhỏ, thịt vàng nhạt thơm ngon.
Đây là giống gần đây mới được đem trồng rộng rãi, vì chứa nhiều dinh dưỡng, có khả năng đậu quả tốt ngay cả khi trái vụ, nên lợi nhuận kinh tế cao hơn cho người trồng.
Bơ Booth
Loại này hay còn được gọi là bơ bút, có nguồn gốc từ Châu Mỹ với đặc điểm vỏ dày hơn các loại khác. Ruột có màu vàng đậm, hạt nhỏ, thơm dẻo.. Có hình tròn đều, khi già vỏ màu xanh hơi ngả vàng, vân xù xì. Thịt của nó còn thơm ngon và dẻo hơn các loại khác, chỉ xếp sau mỗi bơ 034 về độ béo.
Trọng lượng một trái từ 350-800 gram. Vỏ sần sùi, bơ còn xanh thì có màu xanh nhạt hoặc xanh đậm tùy loại, khi chín hơi ngả sang màu tím sẫm. Vỏ căng lên nhưng không bóng do có nhiều vân nổi lên, hạt sẽ lắc được. Thời gian chín dài hơn các loại khác nên tỷ lệ dập nát khi vận chuyển sẽ ít hơn
Bơ Hass
Dòng này không phổ biến ở Việt Nam nhưng lại chiếm 80% sản lượng được trồng ở thị trường thế giới. Hiện nay đang được trồng thử nghiệm ở nước ta ở một số khu vực ở Tây Nguyên.
Bơ Hass có vỏ khá dày, cứng và sần sùi hơn các loại khác. Khi chín vỏ sẽ chuyển từ xanh sang tím hoặc hơi nâu đen, bề ngoài không đẹp mã. Phần cơm chắc, thơm và màu vàng óng., thơm mùi hạt dẻ, lại khô nên rất được ưa chuộng.
Kích thước quả nhỏ, tầm 200-400g, hình oval, bảo quản được lâu do thời gian chín kéo dài. Ở Việt Nam được trồng nhiều ở Đắk Lắk, cho thu hoạch vụ muộn, từ tháng 9-12 dương lịch hằng năm.
Bơ Reed
Là một loại giống cũng được nhập khẩu giống từ Mỹ, hình dáng gần như bơ Hass, nhưng to hơn một chút tầm từ 300-500g/ 1 trái, vỏ sần sùi ít hơn. Nhưng vẫn đem mùi thơm đặc trưng là mùi hạt dẻ, phần thịt rất béo, dễ tách, còn dễ bảo quản khi vận chuyển.
Bơ Reed thường được thu hoạch vào tháng 11 tới tháng 1 dương lịch hằng năm, cũng được trồng nhiều ở Tây Nguyên. Vì thế loại giống này cũng đang là một lựa chọn tốt để cung cấp trái vụ cho thị trường.
Các cách ăn bơ được biến tấu
Đa số mọi người khi nhắc đến bơ sẽ chỉ nghĩ đến các các kiểu ăn trực tiếp như dầm đường hay dầm cùng sữa chua hay sữa đặc. Ngày nay, được sử dụng nhiều hơn vì thế các cách ăn cũng được biến tấu đi rất nhiều.
Chế biến các món ăn ngọt
Kem: béo thơm ngon của bơ kết hợp với sữa, whipping cream, nước cốt dừa. Loại kem này thường ăn kèm chút đậu phộng rang, dừa nạo hay dừa khô, một món kem nổi tiếng ở Đà Lạt Ở một vài nơi, người ta còn mix loại kem này cùng các loại trái cây khác.
Bánh mousse : đây là loại bánh được biết đến với nét đặc trưng là phần bông lan ít hơn phần kem. Thông thường các lớp mousse sẽ được làm từ việc đánh đều kem, sữa và bơ. Hương vị thơm dịu cùng màu xanh đặc trưng hút mắt là lý do nhiều người ưa thích loại bánh này.
Chế biến các món mặn
Bơ nướng trứng gà: Đây là một món ăn eat clean được nhiều người lựa chọn cho bữa sáng, bởi nó cung cấp năng lượng tốt cho cơ thể. Kết hợp cùng trứng gà, phô mai sẽ được nướng nhẹ, ăn kèm với bánh mì.
Salad bơ và cá hồi: hai nguyên liệu này có tác dụng rất tốt đối với tim mạch, trí nhớ và huyết áp của chúng ta. Cá hồi nướng cùng các loại rau như xà lách, cà chua, hành tây và bơ. Rồi trộn đều cùng sốt chua ngọt, là đã có một món ăn thanh mát, bổ dưỡng.
Mỳ ý và bơ : Mỳ ý thường biết đến là món ăn kèm với sốt cà chua, sự kết hợp với sốt bơ béo ngậy sẽ là một lựa chọn mới mẻ cho bữa ăn của bạn. Nếu không muốn thuần chay, bạn có thể thêm mực, tôm đã chế biến sẵn cho món này đều được.
Một số công dụng của bơ giúp ích cho sức khỏe
Bơ là một loại thực phẩm với giá trị dinh dưỡng cao, với hàm lượng khoáng chất cao như Kali, Kẽm, Đồng và chứa tới 20 loại vitamin quan trọng cho con người như vitamin A, D, E, B…
Điều hòa lượng đường
Theo một số nghiên cứu khoa học, loại trái cây này giúp tăng sự hoạt động của insulin trong cơ thể con người. Insulin giúp chúng ta hấp thu lượng đường do quá trình ăn uống nạp vào.
Khi sử dụng bơ thường xuyên, sẽ giúp cơ thể làm giảm lượng đường trong máu, không những thế chỉ số GI trong bơ rất thấp. Vì thế rất thích hợp trong việc hỗ trợ các bệnh nhân đái tháo đường.
Giúp trái tim khỏe mạnh hơn
Trong 150g bơ, thì chứa khoảng 14,7g chất béo không bão hòa đơn và 2,73g chất béo không bão hòa đa. Đây là các chất béo có lợi cho tim mạch và máu, ăn bơ thường xuyên sẽ giúp bạn khỏe mạnh hơn, giảm nguy cơ về bệnh tim và đột quỵ.
Ngoài ra lượng kali trong một trái bơ còn nhiều hơn chuối, thường thì cơ thể chúng ta hay bị thiếu hụt kali. Hàm lượng kali trong bơ sẽ giúp giãn nở các mạch máu, kiểm soát huyết áp tốt hơn, cũng như điều chỉnh cholesterol trong máu.
Bơ giúp kiểm soát cân nặng
Bơ thường được biết đến là loại thực phẩm dùng nhiều trong các món eat clean do hàm lượng chất béo lành mạnh, lượng chất xơ cao. Khi sử dụng bơ, cho bạn cảm giác nhanh no, cũng như các chất béo chất xơ làm chậm quá trình tiêu hóa thức ăn trong dạ dày nên khiến bạn no lâu hơn.
Vì khiến no lâu, nên thời gian giữa các bữa ăn kéo dài, ăn nửa trái bơ có thể khiến bạn giảm thèm ăn trong vòng 4 giờ, từ đó hạn chế việc bạn nạp calo vào cơ thể. Tuy là một loại thực phẩm được chọn nhiều trong cách ăn healthy, tuy nhiên bạn cũng không nên quá lạm dụng.
Cách lựa bơ chất lượng mà người mua cần biết
Bơ hiện nay có rất nhiều loại và dễ tìm mua. Tuy nhiên làm thế nào để chọn được một trái bơ chất lượng ngon, thì hãy cùng mình tìm hiểu các mẹo sau đây nhé.
Chọn bơ theo màu vỏ
Đối với các loại bơ sáp, 034, tứ quý, khi chín quả sẽ bắt đầu có màu hơi ngả vàng xanh, có các chấm vàng trắng. Riêng với các loại tròn như booth, hass thì nên chọn những trái sần sùi, vì đó là những trái đã già, dễ chín. Nếu muốn có thể sử dụng luôn bạn nên chọn loại có màu nâu, đỏ thẫm.
Không nên chọn các trái còn non, vì những trái này khi vận chuyển sẽ dễ bị hư dập. Ngoài ra, khi hái non sẽ không thể sử dụng được do chưa đủ độ tuổi, để lâu trái sẽ bị thâm bên trong, có các sọc màu nâu và rất đắng.
Chọn bơ theo hình dáng
Ngoài cách chọn qua màu sắc, bạn cũng có thể tùy vào nhu cầu sử dụng mà chọn các loại theo hình dáng bên ngoài. Nếu muốn chọn loại có độ dẻo, béo cao, thì bạn nên chọn dòng 034, hay tứ quý, với hình dáng dài hơn các loại khác, và hạt nhỏ.
Nếu ưa thích loại có cơm khô hơn, mùi thơm như hạt dẻ, bạn nên chọn các loại tròn như booth, hass… Những loại này ngoài màu sắc vỏ bạn có thể cầm lên lắc thử, nếu thấy phần hạt có thể lắc được, thì chứng tỏ trái đã già, đủ tiêu chuẩn để thu hái.
Lưu ý rằng, nếu chọn lựa qua hình dáng, đối với các dòng bơ sáp dài, sẽ rất dễ nhầm với các loại bơ nước – loại này ăn nhạt và không béo, thường chỉ được dùng trong chăn nuôi. Tuy nhiên loại này, có hình dáng như bơ sáp nhưng màu sắc vỏ lại giống bơ booth.
Kết bài
Bơ được biết đến như một loại trái cây nhiệt đới thơm ngon nhiều dưỡng chất, đặc biệt được biết đến như một nguồn chất béo tốt cho cơ thể, nên được sử dụng nhiều trong các món eat clean. Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại khác nhau, hy vọng qua bài viết này, giúp bạn có thêm thông tin để lựa chọn được những trái thơm ngon nhất.
